Að ganga fram...............og þora.

          Í allan dag, hefi ég beðið þess að einhver prestur, gengi fram, og tilkynnti skoðun sína á biskupsembættinu í dag.

          Það vantar alveg í mig, að embættismenn, séu einhverji meiri menn, þegar að þessum tímamótum er komið, hjá vinnandi fólki.    Það er eiginlega synd þegar þennan þátt vantar í mann, því það er meiri hætta ókurtleislegri hegðun, þó maður mundi engan veginn ´ætla sér það.  Fyrir biskup í starfi, er þetta bara vinsamleg ábending.   Biskupinn á bara að draga sig út úr þessum ósóma, ég get ekki skilið afhverju ekki er hægt að skila biskupsembættinu, sem öðrum störfum.   Biskupinn var bara plataður, ekkert flóknara en það.    Við vorum öll plötuð, og það meira en lítið, Ól.Sk. bara svindlaði, orðið að svindla, hefur alveg fengið nýtt vægi hjá mér, og heiðarleiki fengið nýtt vægi, og orðið uppgjöf einnig.

          Að gefast upp í þessu embætti á þeim tímum sem eru í dag, virkar sem sigur í mínum huga, Sr. Karl, er mikil manneskja að mínu mati, ég hef alltaf haft álit á honum.   En að hirða upp og ætla að reyna leysa verk látins manns, sem var hans yfirmaður og vinur, er ekki hægt, það er enginn mannlegur máttur sem getur það, og á ekki að ætlast til þess af sjálfum sér né öðrum.

          Biskup, eins og allir vita, er ekki heilagur maður í Lútherstrúnni, sem betur fer, þessvegna á þetta bara vera auðveldara fyrir Biskupinn, og sjálfsagt, allt hefur sinn tíma, og allt hefur sinn endi. Enginn er hér sem segir að hann hafi ekki verið starfi sínu vaxinn, en hans tími er kominn, á erfiðum tímum,og það , og því miður, brakar í mörgum stoðum, stofnananna í dag, ekki bara Biskupsembættinu, það vitum við öll.

Treysti mér ekki að setjast við sjónvarpið...................

            Mælirinn í þessum málum er fullur.     Ég dáist að Guðrúnu Ebbu, að geta setið fyrir svörum varðandi minningar hennar um föðurinn, jafnframt finnast mér orð, svo meiningarlaus, eftir þetta.

            Sumt er ekki hægt að fyrirgefa, ekki kann ég það mikið í Guðfræðinni að hægt sé að leggja á nokkurn mann að fyrirgefa ódæði sem þetta.   Í hæsta lagi, er hægt að vorkenna aumingjagang, og var manni það kennt, kannske getum við blessað, blessaðan aumingjann, sem var svo siðblindur, að er næstum einsdæmi í landinu, en jafnframt svo greindur að geta haft áhrif á undirmenn sína og helming þjóðarinnar.   Stjórnunaraðferðin, ekkert nema valdbeiting, sem beitt er allsstaðar, og persónuleikinn laskaður..    Hvernig gat hann leynt þessu? Komist upp með þessa andstyggð, og borið hökkul, sem merktur er táknum, alls hins besta í Kristinni trú, og alls sem best var gert í þágu trúar.

            Var aldrei iðrun í einstaklingnum?

            Vonaðist til að hún færi í sína gröf með leyndarmálið?´

            Gat hann bara setið með glans við Jólaborðið?

            Hvernig gat hann einnig gert kynbræðrum sín, að gengisfella þa svona svakalega'.?

            Guðrún Ebba þú ert hetja.

Að ganga í sjóinn................

               Kornung átti ég frænda, sem tók þá ákvörðun að taka sitt eigið líf á þennan máta"Að ganga í sjóinn".  Ofurforvitin krakki, sem sperrti enn meira eyrun, þegar ég heyrði þessu hvíslað.  Ég man að ég spurði móður mína, hvað það væri, afhverju, og hvernig.

   Móðir mín, reyndi að eyða þessu, en henni tókst ekki að eyða þessu úr vitundinni.

   Ég tengdi þetta grunnri fjöru, það voru auðvitað engir möguleikar að ganga í ölduganginn og grjótið á Barónsstígnum, eða Laugarnesi. En þegar ég kom að Ægissíðu, ákvað ég að þetta væri staðurinn, sem hægt væri að ganga í sjóinn.   Minnist mannsins ævinlega, þegar ég ek um Ægissíðuna.  Ég held að barn, viti ekki nákvæmlega hvað felst í því að taka eigið líf. Hversu stórt skref það er og alvarlegt. Og ég get engan veginn myndað mér skoðun á, hvernig á að pakka þessu inn fyrir lítið barn................Held að það sé bara ekki hægt.   Barn hefur engar fyrirætlanir varðandi það, að þessháttar verk takist, né vit á, að aðeins andartak er, á milli lífs og dauða..

´Maðurinn fékk áfallahjálp.......................Og hvað svo????

    Akkurat, maðurinn fékk áfallahjálp, segir í fréttum og  siðan ekki sögna meir, málið afgreitt, að hálfu fréttastofunnar allavega, og er ég þá ekki að finna að fréttastofunni, heldur því, að við vitum ekki baun hvað áfallahjálp er.   Maðurinn fékk semsagt áfallahjálp, á slysstað, eða gosstað, og hvað er þá áfallahjálp?????

   Allir vildu Lilju kveðið hafa.    Á þeim árum sem orðið áfallahjálp var fundið upp var ekki þverfótað fyri skoðunum, og vitneskju, og snobbi fyrir þessu orði. og rætt var um áfallahjálpina, hér og þar og ýmis námskeið hér og þar.  Enginn var maður með mönnum nema að hafa það í ferilsskránni að hafa farið á eittthvað sem heitir því orði. Allavega að geta sagt frá því. Það var nú aldeilis meira.   En var einhver sem gat útlistað það?   Jújú, það voru margir sem gátu útlistað það, en það var nú bara "Common sense", sem í orðtök voru lögð.  Þetta er bjargföst skoðun mín .

   Þegar snjóflóðin dundu yfir fyrir vestan, skynjaði ég einhvernveginn, að þar voru orð í verki, þar var þessi hjálp, sem einstaklingurinn gat veitt af kærleika og nærveru, þar áttum við einnig sameiningartákn.   Ég fylgdist algerlega með öllu sem þaðan kom, og það var einnig stórkostlegt að Reykvíkingar skyldu hópast saman til kirkju, til samveru, og bæna til hins almáttuga.   Hver sem það er.................  Og við sem engann áttu ´ættingja, gátum einnig syrgt í hljóði.

   Sama upplifði í í Osló, eftir Úteyjarharmleikinn.   Það var mjög lærdómsríkt að mínu mati, og hentaði mér. Ég fór með dóttur minni í miðbæinn, og samvera mín með barnabörnunum, í þögn, var eitthvað sem var gott.

   En ég er stundum að hugsa þessa dagana, stendur presturinn einn í þessari áfallahjálp, í þessu hörmulega stórslysi, sem varð í Sandgerði?   Ég vona ekki, því það er ekkert annað en stórslys, þegar svona gerist í bæjarfélagi sem Sandgerði er.

   Mér er hugsað til Sandgerðinga, mér er hugsað til kaupstaðarins Sandgerði, mér er hugsað til prestsins.   Ég veit ekki hvernig á því stendur, mér fannst ég þurfa að fara þangað, en skynsemin sagði mér að ég hefði ekkert þangað að gera.   Mér hlýnaði um hjartaræturnar þegar ég heyrði, samstöðuna þar.

   Hugsum um það áfram, ekki gleyma því...... 

Sjálfsvígsumræður, og staða

   Eiginlega get ég ekki orða bundist vegna stefnuleysis í okkar málum varðandi sjálf´svíg á Islandi. Mér hefði ekki dottið til hugar fyrir 40 árum að ekki yrðum svona máttlaus í stuðningi, og opnun á þessu máli.

   Það virðist endalaust vera talað um staðreyndir, þetta og þetta mörg sjálfsvíg.  Þessar og hinar niðurstöður, og fólk er enn leitandi.   Situr fyrirlestra, þar sem ekkert kemur fram í raun, þar sem það á að vera fyrirspyrjandinn, sem er aðalatriðið, ekki fyrirlesarinn.

   Það er ekki okkur nóg, að geta sagt að maður hafi komið að nokkrum sjálfsvígum, og svo framvegis, það segir ekki sjálfsvígsfórnarlömbum nokkurn einasta hlut.  Hann gengur út frá svona fundi án nokkurs hlutar.

   Mig langar til þess að vita hvernig stuðningshópur samanstendur, hver er starfsgreinastaða þeirra sem í þeim hópi eru, og hvernig er stefna þess hóps að styðja, hvernig byggir þessi hópur sig upp.  Fórnarlömb sjálfsvíga geta þau verið nokkuð örugg með að fá stuðning, hjúkrun inni á fundi ef þau brotna niður?

   Hvar erum við stödd í Þessum málum.

   Sjálfsvíg gleymist aldrei, en það eru leiðir til að lifa með því, alveg eins og annað. Og aðferðin er alltof flókin til þess að hægt sé henda fram einhverju í stuttu máli. Vegurinn er langur.

   Ég býð mig fram.

Það er meira, en að segja það..................

   Að  vinna þa vinnu ,sem er okkur jafn mikilvæg, sem heilbrigðiskerfið er.Ástæðan er augljós. Sú var tíðin, að erfitt var að komast milli landa, ogvið urðum bara að bjarga okkur sjálf, í þessu sem öðru.Þróun okkar í þessum málum hefur oft þótt vera til fyrirmyndar, og við vitum það flest.  En við vorum ekki að finna upp hjólið, við gátum lesið, og læsi á Íslandi var hvergi almennara en hér. En við vorum það lánsöm að hafa vit á að viða að okkur þekkingu, og vorum mjög gagnrýnin, á okkar getu í mörgum stórmálum,  fvið verið mjög "Útlensk", og er ég fegin því.   Fegin því að við vorum þó ekki heimóttarlegri enn við höfum verið.   Í dag er kominn tími til að athuga hvort við erum að dragast aftur úr, í skjóli breyttra tíma.    Höfum við unnið verkin almennilega, eða höfum bara verið í einhverjum hlutlausum gír.   Mín skoðun er sú að við höfum í nokkur ár, verið í sama farinu, nokkuð mörg ár, meira að segja.  Það er svo virkilega kominn tími til fyrir okkur, að hlusta á svona niðurstður sem rannsóknin sýnir okkur.   Að breyta hugrfari gagnvart öldruðum er bara fyrsta, annað og þriðja mál.   Við getm ekki verið þekkt fyrir að vera í sama farinu í öldrunarmálum.   Menn og konur eru kannske með sömu skoðanir á öldrunarmálum, og voru í gangi fyrir heilum tuttugu árum!!!!!!, Eitthvað var ég að ræða um við sjúkraþjálfarann minn, hvernig eitthvað tiltekið mál var 1985.  Mér öldungnum fannst það lítið spor,  en hann sagði "En Sólveig mín, það eru heil 2o ár síðan, og ég ekki búin í menntaskóla............ Það er nefnilega það.  Það er bara ekki hægt að vera vitna, þegar ég og þegar ég hitt.

   Staðan er slæm, vitað mál, og við getum ekkert bætt ef við horfumst ekki í augu við það, sem þýðir alls ekki að störfin hafi verið illa unnin, eða af vankunnáttu, heldur er mikil þörf á að við spýtum í lófana.  Sú stífla sem ég nefndi í seinustu færslu, sem var þungur baggi á starfsfólki, og er enn. Má ekki festast og kortslutta bara. Þessi stífla er ekkert annað en peningaleysi, sem alltaf var verið að leggja á  hinn almenna starfsmann á gangi. Þáð átti að spara. endalaust var byrjað að tuða í þeim sem lægst voru launaðir.  Það verður bara að bæta fé í þetta, og að munur á hjúkrunarheimilum skuli vera svona mikill, er blátt áfram ógnvænlegur ´Og það verður að gera það strax. Við erum með fyrsta, annan og þriðja flokks þjónustu.  Mig var svossem farið að gruna að flokkarnir væru tveir, því miður, en ekki þrír. Það er ekki mitt að ræða um daggjöld ig styrki til heimila.   En þessi gjöld ríkis og bæja eru bara ákaflega misjöfn. Mér er það kunnugt. Ég nefni ekki nöfn. Og þar sem daggjöld og styrkir eru misjafnir, þá er útkoman breytileg, og metnaður hjá öldungum að komast á bezta elliheimilið, það er bara þannig í dag. Því miður.  Síðan fara einhverjar klisjur á flug, og það verður keppni meðal aldraðra einstaklinga.  Löngum hefur aldraður einstklingur þurft að borga með sér upphafsfjármagn, innlagningarfjármagn. Nokkurskonar styrkur frá hinum aldraða, sem hann fekk svo til baka´, á einhverjum vöxtum.

   En svo má aftur spekulera í, hvernig húsnæði viljum við vera í?  Er þörf á að byggja svona dýrt? Er þörf á sundlaugum?  Hversu mikið eruþær notaðar? Ekki getum við bara látið sjá um okkur þannig lagað, og ég held að nú sé tími til að leita til annarra landa.  Ég  mundi athuga þetta í Svíþjóð, eða Skandinavíu almennt.  Ég vil ekki stéttarskiptingu meðal aldraðra.Ég vil ekki eitt allsherjar bákn. Ég vil skynsamt fólk í vinnu,og við eigum nóg af því.  Allir verða að bera ábyrgð á sinni eigin heilsu, og mæta þannig til leiks á hjúkrunarheimilið.

 

Vistunarmat?

   Ég treysti ekki vistunarmatinu, þessu blessaða blaði, sem veifað er framan í fólk (næstum því), ef það ber sig vel í mati.     Það væri athyglisvert að sjá autt blað RAI skýrslu, við eigum vissulega rétt á því, að fá að vita það. Ég hef ekki farið inn á landlæknisembættið en geri það á morgunn, til að athuga hvort það er hægt.    
   Ég er mjög fegin að Inigbjörg tók þetta efni til doktorsritgerðar, mjög fegin.   En ég er mjög mikið á móti því að hjúkrunarheimili verði látin á gapastokkinn, hvað varðar rannsóknir á ummönnun og félagslegri þjónustu, ég held einhvernveginn að við Íslendingar séum nokuð meðvituð um það.
   Það þýðir ekki annað en það, að við höfum skoðanir.   Að mínu mati hefur á undanförnum 20 árum verið lagt gífurlega á það starfsfólk, sem sinnt hefur hjúkrun aldraðra, á einstaka stofnunum, og starfsfólk oft í vandræðalegri aðstöðu, starfsfólk jafnvel alls ekki ánægt sjálft, en hefur nú einu sinni svo tekið að sér að vinna þessi störf, og finna að það eru víða stíflur sem erfitt er að losa. 
   Ég viðurkenni að sjálf er ég hundleið á þessu mærðarvæli sem koma frá fagfólkinu okkar eins og " Við eigum að hugsa um gamla fólkið okkar, þau eiga það skilið". Mikið er ég hundleið á þessu.   Við eigum bara að gera kröfur til þess að aldrað fólk sé ekki tekið á taugum, lítillækað, og lítilsvirt.  Það hart að taka svona til orða, það er lítilsvirðing við einstakling að líta á frávik í hegðun sem rugl.  Það er tekið á taugum ef það  sefur ekki heilan svefn, og við erum lítillækkuð ef ekki er hlustað á verkjakvartanir.  Og það er lítilsvirðing við aldraðan einstakling sem er verið að bjóða djús kl.21oo í sextugasta og sjötta sinn, sem aldrei drekkur djús, og segir "Ég er svo oft búin að segja ykkur það".

   Það er líka greint út sagt móðgandi að heyra starfsmanninn segja við öldunginn sem talar virkilega fallega Islensku, "Ha? þú ekki vilja djús" ok vina...........................................

Rannsókarritgerðin hennar Ingibjartar Hjaltadóttur......................

   Var eiginlega sjokk, en virkilega í tíma töluð. Vegna þess að ég fyrir mitt leyti. var farin að finna alvarlega misfellur í hjúkrun aldraðar, og ergelsi og áhyggjur í ættingjum aldraðra, á stofnunum..

   Þetta er alvarlegt mál, og verður að taka á þessu strax.   Og ef einhver mikill mismunur er á heimilum, þá afhverju, í hverju liggur mismunurinn. Og hvað er þá RAIÐ, það mat sem stuðst er við annað hvert ár eða allavega reynt.   Ingibjörg fer smávegis inn á  vistunarmatið, og ég gat ekki betur fundið að það væri ekki nógu gott, við sendum einstaklinga allt of seint inn, og er þá þetta blessaða vistunarmat okkur til fyrirstöðu, sem viljum bara komast inná heimil,þó við séum ekki nógu léleg, eða illa haldin.  Varla batnar okkur ekkert við aldurinn 80 ára, og eigum við þá bara að fara í forgang, vegna aldurs ef við viljum.  Og hvernig gat þetta þróast þá leið að ástand var betra en annars staðar.   Var eftil vill fleira faglært starfsfóklk á einum stað en öðrum.   Ef svo er þá ráðlegg ég miðstyringu á starfsfólki,þetta getur farið út í alvega vitleysu annars. 

   Meðan svona er á ekkert heimili rétt á fleira faglærðu starfsfólki en önnur heimili, nema þau séu þá einkarekin, og fólk greiddi talsvert með sér.

   Skrýtið.

En það er einmitt í þessum tilvikum.......................

   Sem ég upplifi hámenningu. Mér finnst það vera hámenning, að halda úti stofnun sem þessari, þeas Landssp., Háskólasjúkrashús. Við erum alltaf að ætlast til einhverra smáatriða, sem við í raun höfum bara ekki efni á. Núna er svo mikilvægt að sortera.   Hverju við ætlum að halda úti í rekstri heilbrigðiskerfis.  Einhvernveginn finnst mér loksins, vera ætlast til að við berum ábyrgð á okkur sjálf. Forræðishyggjan er að víkja, sem betur fer.   En það er ekki auðvelt að venjast þessu, sérstaklega þá elstu sem þekkja fyrri tíma, og miða alltof mikið við þá.  Minni forræðishyggja krefst sterkari hugsun okkar sjálfra, eins og hvað er það sem við viljum.  Mér finnst ég alltof oft heyra setninguna,   þETTA ER EKKI NOKKUR ÞJÓNUSTA, erum svo oft að heimta einhverja þjónustu. Persónulega þoli ég þetta illa. Það þarf ekki að þjónusta mig, þannig lagað, nema útfrá þeirri skilgreiningu, að öll vinna í heilbrigðiskerfinu sé þjónusta, sem hún í rauninni er, VIÐ ERUM ÖLL ÞJÓNAR  sagði Kjartan héraðslæknir við mig í Keflavík, mér fannst það nýstárlegt orð, í þessu tilviki, þá nýútskrifuð úr Hjúkrunarskóla, ég hef oft hugsað þetta með þjóninn, sem þarf að vera í okkur öllum.

Aðhald í heilbrigðismálum.......................Lyfjakostnaður.

       Eiginlega er ég alltaf að verða gáttaðri og gáttaðri, þess meira sem ég eldist. Það er nú einhvernveginn þannig að með aldri, safnar maður á sig ýmsum vanköntum, og skavönkum, það þarf enginn að segja mér annað sem 72ja ára er.   Allavega ekki hér á Íslandi.   Og í dag þá rekst maður á veggi allsstaðar.   Ef ég væri ekki alin upp á skömmtunarseðlatímabilinu, væri éga alveg orðin snar, og komin niður á Austurvöll með mínar trommur, allavega væri ég búin að æsa einhverja aðra upp, í það.   Ég er núna fyrst aðþe skilja virkilega, hvað fólkið sem býr í Alicante og því svæði, er að tala um.  Það hefur nefnilega, verið að tala um hversu mikið ódýrara sé að kaupa lyf á Spáni, en hér.  (Upplýsingar eru ársgamlar hjá mér.) Það er nefnilega það.    Þegar ég las viðtöl við hjartasjúklinga sem flutt hafði sig til Spánar, vegna mikils kostnaðar við kaup á hjartalyfjum, fannst mér þetta vera óttalegt væl í þeim, þeir yrðu bara eins og aðrir að kaupa sín lyf.   Og auðvitað finnst mér það enn.   LYFJAKOSTNAÐUR  hér, er alltof hár, fyrir okkur öll.   Heyrt hef ég að barnafjölskyldur veigri sé við að fara með börn sín til læknis, reyni frekar að ráða fram úr hlutunum sjálfir(þe. foreldrarnir), vegna væntanlegs lyfjakostnaðar.   Eitt stykki influenza eða bara eitt stykki bronkitis, er ca. 10.000 krónur, með öllu.  Þrír í 6 manna fjölskyldu, semsagt 30.000.   Umgangspestir hjá öldruðum, einhleypum hjónum, geta hæglega farið upp í 30.000 krónur.   Öldungar þurfa oft svokölluð púst, og það sem er einnig, að samviskusamur læknir, með hóstandi öldung, setur gamalmennnið í myndatöku, ekki að lækninum þyki þörf á því, heldur vill hann samvisku sinnar vegna, og fagmennsku, vera skylda sín að lungnamynda manneskjuna.   Ég tala nú ekki um ef maður tæki upp á þeim ósköpum að fara til sérfræðings sjálfur, þá er nú kostnaðurinn farinn að rjúka upp.

   En það var þetta með lyfjakostnaðinn hjá okkur.  Nú er heilbrigðisráðuneytið með aðhald, sem er nýtt, tiltölulega, sem er að greiða ekki niður ýmis lyf, sem þykja of dýr, ef VERIÐ ER AÐ ÁVISA LYFJUM, ÞAR SEM HLIÐARVERKANIRNAR ERU NOTAÐAR SEM LÆKNING, og það eru mörg lyf, sem hafa verið notuð þannig, að mínu mati er þetta gífurleg harðneskja, ef viðkomandi hefur notað ákveðið lyf í 10-15 ár.   Alveg makalaus harðneskja.  En þetta er svona í dag.  Það virðist verða einstrengingsleg stefna í þessum málum í dag, því miður.

   Ég er ekki hissa að hægt sé að sýna manni niðurstöður rannsókna, sem sýna manni kostnaðarlækkun í þessum efnum, en þetta dæmi, er bara smádæmi úr þessu blessaða kerfi, sem sorglegt er að horfa uppá, og ekki hugsað um lífsgæði einstaklingsins, hversu gamall sem hann ætlar að verða, en mér datt bara í hug að nefna þetta litla dæmi.......