AÐ SLEPPA FYRIR HORN (Austurbæjarbíó)

   Eitthvað var það sem rak mig í að hugsa aftur í tímann með menningarhúsið Austurbæjarbíó, að við skyldum rétt sleppa fyrir horn með að massa það niður. Ég var í óskaplegu óyndi meðan þær umræður stóðu yfir, og virtist stefnan að mala það niður ætla að verða ofan á, en einhvern veginn komu einstaklingar að málum, sem gátu spyrnt við. Ég var samt alls ekki viss um af hverju ég vildi að það væri eins og það er, og helst eins og það var, þar sem inn í dæmið tók ég persónulega reynslu mína af þessu húsi, mér fannst allt hafa gerst í Austurbæjarbíói, gott ef mér finnst það ekki ennþá, ég á, eins og svo margir austurbæingar, svo margar minningar þaðan.  Ég á til dæmis mjög erfitt með að sjá, að ef ekki hefði verið sú starfssemi sem þar var á fimmta og sjötta áratugnum, þá væri eiginlega hálfþurrt að horfa til þess tíma.

   Ég veit ekki hvort það var flótti frá gráum hversdagsleika, að komast í bíó, vita af móður minni fara í bíó, og þá oftast einni, eða hvort það var einhver vakning innra með manni að eitthvað var að gerast annað en Njálsgata-Barónsstígur.  Nær er mér að halda að halda fram að heimurinn var stór.  Allt var svo flott. Sætin voru svo fín. Að ég tali nú ekki um stemninguna bæði fyrir utan og innan, allt brjálað þegar ljósin slokknuðu, drengir blístruðu, og almenn sæti sem fremst voru, og ódýrust, voru auðvitað vinsælustu sætin, svo hægt væri bókstaflega að gleypa í sig skjáinn. Fyrir utan voru ýmsir drengir, mér afskaplega minnisstæðir, sem skiptust á hasarblöðum, seldu og keyptu, og gerðu góðan "Business". Minnisstæðastir eru mér Nonni og Gummi, mér talsvert yngri, en sterkir strákar, í víðasta hugtaki þess orðs.  Þarna var mikill hasar, ekki voru samt allir foreldrar ánægðir með þessi áhrif bíósins, en við systkinin vorum heppin. Örugglega hefur ekkert foreldri viljað barninu sínu það, á þessum tíma að falla fyrir þeim heimi, að gerast t.d. kvikmyndastjarna, foreldrar þessa tíma voru alltof borgaralegir til þess, allt að því smáborgaralegir.   Hugsandi menn lástu tildæmis Halldór Laxness og Þórberg,aðallega, höfðu sínar sterku skoðanir bæði pólitískar, og menningarlegar, og eiginlega finnst mér í dag þeir oft hafa verið óttalegir eintrjáningar í þeim efnum, með allri virðingu fyrir þeim góðu mönnum.  Þarna var virkilegt feðraveldi, það verður að viðurkennast, skoðanir feðranna voru réttar, yfirleitt, sjálfsmynd konunnar, var tengd hlutverki þeirra sem húsmæðra og mæðra.  Líf margra kvenna byrjaði ekki fyrr en þær gengu í hjónaband, og líf þeirra var lífsstarf mannsins sem húsbónda og föður.

   Austurbæjarbíó, var vettvangur hluta sem voru alltöðruvísi, það voru allt aðrar ímyndir sem sjáanlegar voru þar, jafnvel þó amerískar væru, það voru sunddrottningar, skautadrottningar, sjálfstæðar litlar stelpur sem þorðu að segja meiningu sína á kurteisan hátt við húsbóndann. Komu í ljós stúlkur og konur sem völdu sér eitthvert hlutverk.  Mér finnst þetta eitthvað svo athyglisvert í dag, en auðvitað var þetta bara byrjunin á því sem koma skyldi, og góðir hlutir gerast nátturulega mjög hægt, og hafa alltaf gert.

   En mikið er ég annars fegin yfir því að okkur skyldi lánast að jafna ekki þetta hús við jörðu...

   Mæli með kvikmyndinni BÍODAGAR.